Op zoek naar een boek!
De geur van nieuwe boeken komt me tegemoet zodra ik de plaatselijke boekenwinkel binnenstap. Een geur waar ik intens van kan genieten. Ze zet me aan tot snuffelen en zoeken. Al snel gaan dan ook mijn handen door de stapels prentenboeken op het tafeltje in de winkel. Op zoek naar een kraamcadeautje. Het belang van lezen kan namelijk in mijn ogen niet vroeg genoeg onderstreept worden.
Boeken, een perfect kraamcadeautje, want ook al is een baby nog te klein om boeken zelf te lezen, een boek is heel nuttig. Met kijken, bekijken, (voor)lezen, en zelfs met een boek wat op een plank in een kinderkamer staat, start leren lezen.
“Mama, kijk, dit boek lijkt me leuk”. Mijn ogen gaan richting het geluid. Aan de achterkant van het boekenblok staat een klein meisje met haar moeder. Vol verwachting en met een enthousiast gezicht, hoor ik haar praten. Ze steekt het ene boek na het andere omhoog. Haar moeder zie ik lachen. Voor het kleine meisje kan het niet snel genoeg gaan. Ze wil een boek, dat is duidelijk.
De kunst en de uitdaging om kinderen te verleiden naar lezen, begint al heel vroeg. Niet voor niets schenk ik als kraamcadeau een boek. Leren lezen is namelijk een avontuur. Vanaf het eerste moment dat een kind begrijpt welke klanken er horen bij voorwerpen gaat er een wereld open. Babyboeken prikkelen de zintuigen, stimuleren de taalontwikkeling en doen een beroep op de concentratie van het kind. Allerlei zaken die van belang zijn voor het latere leren lezen.
Bij beginnende lezertjes, vaak in groep 3, gaat het nog een stapje verder. De eerste zelf gelezen woorden en zinnetjes zorgen ervoor dat een kind groeit in zelfvertrouwen. Deze eerste succeservaring zet een kind vaak aan om nog meer te willen lezen. Leesplezier en zelfvertrouwen versterken namelijk elkaar. De meeste kinderen willen al snel “zelf” een boek uitkiezen.
Sommige kinderen weten precies wat voor een boek ze willen lezen. Maar voor anderen die minder lezen, of die hun leessmaak nog aan het ontdekken zijn, kan het heel lastig zijn om een boek te vinden. Deze kinderen hebben hulp nodig bij het kiezen van het juiste boek. Lezen begint namelijk met motivatie, interesse en leesplezier. Een boek uitkiezen wat je echt leukt lijkt helpt hierbij.
“Wat vind je van dit boek?” De moeder steekt voor de ogen van het meisje een boek omhoog. “Dit boek heeft jouw Avi-niveau”, hoor ik nog net in mijn oorschelpen. Ik denk terug aan mijn jeugd. Het Avi- niveau was een mooi hulpmiddel maar toch ben ik blij dat er de laatste jaren veel aandacht is voor leesbeleving, de manier waarop het lezen van boeken door kinderen zelf wordt ervaren.
In Nederland kennen we al jaren een Avi- niveaus systeem. Een hulpmiddel dat vertelt wat het technische leesniveau van een boek is. Dankzij dit systeem kunnen ouders en leerkrachten boeken uitzoeken die ongeveer passen bij het leesniveau van een kind. Het Avi-systeem kan een nuttig hulpmiddel zijn maar een kind ook tekortdoen. Want wat als een kind juist houdt van veel plaatjes in een boek, van informatie in plaats van verhalen of opziet tegen een dik boek met kleine lettertjes?
Kinderen die heel graag een boek willen lezen, redden zich meestal ook met moeilijkere teksten. Zeker met wat ondersteuning. Door voor te lezen, samen over een boek te praten, plaatjes te bekijken gaan nieuwe deuren open. En zelfs een op één oogopslag te makkelijk boek kan toch geschikt zijn en een kind helpen! Genieten van boeken, daar start leren lezen mee.
Het jonge meisje kijkt naar het boek wat haar moeder omhoog houdt. Haar ogen dwalen af en toe af naar de boeken die ze net op de tafel heeft teruggelegd. Wat zou ik haar graag vertellen waarom het boek, wat in de handen van haar moeder ligt, de moeite waard is om te lezen.
Wanneer je een kind helpt bij het uitzoeken van een boek is het belangrijk dat je een kind informatie over een boek geeft. Alleen de kaft laten zien, trekt vaak een kind niet over een streep. Leren lezen begint met een sfeer creëren, die uitnodigt tot lezen. Volgens Frank Serafini bestaan er zelfs geen kinderen die een hekel aan lezen hebben. Ze hebben alleen nog niet het juiste boek gevonden en eerlijk gezegd sluit ik me daar volledig bij aan. Ik zie het regelmatig voor mijn ogen gebeuren. Kinderen die lezen saai, stom of idioot vinden, die binnen enkele maanden steeds meer gaan lezen, als ze het juiste boek voor hun neus krijgen.
Ondertussen heb ik mijn kraamcadeau gevonden. Met het boek in mijn handen, loop ik naar de kassa. Voor mij staat het kleine meisje en haar moeder. Ze hebben een boek gevonden! Heel zachtjes zeg ik tegen haar…”Wat een supergaaf boek heb jij gekregen! Dat boek zou ik ook heel graag willen lezen.” De ogen van het kleine meisje beginnen te stralen. Stevig houdt ze haar net gekregen boek vast.
In gedachten ga ik terug naar mijn eigen eerste ervaringen met het kiezen van boeken. Voor mijn ogen zie ik de plaatselijke bibliotheek in mijn geboortedorp. Ik zie rekken vol boeken, hoog tot het plafond. Ik zie de planken, en de boekenkist, de stoeltjes en het hoekje waar de boeken gestempeld werden voor uitleen. Nieuwe boeken kreeg je niet in mijn tijd, boeken leende je, maar de ervaringen van toen, de mensen die me vol zorg, passie en interesse meenamen in de wereld van boeken, neem ik nog elke dag met me mee.
……..Samen lopen ze de winkel uit. Een kind en een moeder, samen een ervaring rijker.
Iedereen leest in zijn leven. Soms lees je veel en op andere momenten minder. Toch is het belangrijk dat de liefde voor lezen wordt doorgegeven. Lezen geeft namelijk veel kansen. Het draagt bij aan je taalvaardigheid, het is goed voor je brein en je wordt er een socialer mens van. Toch kan ik ook zeggen dat lezen voor mij, naast leerzaam, vooral ook leuk en ontspannend is. Ik gun dan ook elk kind om goed te leren lezen.
Bij Alfa-bedding dragen wij graag ons steentje bij om kinderen te helpen met een goed fundament voor (leren) lezen. Dat fundament ontstaat vanuit betrokkenheid, beleving en interesse, aansluitend bij dat wat een kind nodig heeft.
En jij? Hoe zorg jij ervoor dat jonge kinderen gemotiveerd en betrokken worden en boeken gaan en blijven lezen?
Aquilien