Vertrouwen, doorzetten en leren lezen

Heel zacht hoor ik mijn achterdeur. Nog nadenkend over wie dat kan zijn, zie ik haar staan. In haar handen een doos, op haar gezicht een stralende glimlach. Haar ogen schitteren en ik hoor de woorden uit haar mond komen; “Kom even wat vieren, ik ben geslaagd”!” Ik spring op uit mijn stoel, slaak een gilletje en loop naar haar toe. Terwijl ik haar stevig vastpak voel ik de emotie in mijn lichaam. Blij en opgelucht. Dit heeft ze dubbel en dwars verdiend, onze doorzetter!!

Leren doorzetten is belangrijk, ook bij leren lezen. Het fijne gevoel wanneer iets wat lastig is, toch lukt, is een opsteker voor je zelfvertrouwen.  Veel kinderen hebben echter moeite met doorzetten.

Hoe het komt dat een kind niet doorzet, wordt minder vaak besproken. Toch kunnen we hier allemaal wel iets bij bedenken. Concentratieproblemen, snel afgeleid, behoefte aan structuur of ondersteuning. Ook faalangst, het niet om kunnen gaan met teleurstellingen of negatieve opmerkingen. Om nog maar niet te spreken van alle emoties die tevoorschijn komen wanneer iets niet direct lukt. Het zijn allemaal zaken die van invloed kunnen zijn op je doorzettingsvermogen.

In gesprekken met kinderen, op het gebied van leesproblemen, hoor ik regelmatig de kern van “het niet kunnen doorzetten”. Men begrijpt niet wat de juf probeert uit te leggen, ze “horen het niet”, zien het nut niet van lezen, het doel van de juf is niet het doel van het kind, leesopdrachten liggen niet bij interessegebieden en het uitblijven van succes en de frustratie in woorden als; “Het lukt me toch niet”. Nog niet, denk ik dan, want wat zou er gebeuren als je het doorzettingsvermogen van een kind een boost zou geven? Als je persoonlijke doelen van het kind vooropzet, en aansluit bij wat een kind kan en wil leren?

Even ga ik terug naar alle jaren die achter ons liggen. Aan jouw doelen. Aan de plek waar het begon, aan alle stappen die je sindsdien gemaakt hebt en aan de momenten waarop het even anders liep dan we vooraf hadden bedacht. Ik zie weer je motivatie, je inzet, je drive om door te gaan en de keuzes die je hierbij maakte. Ik denk aan onze vaste rituelen zoals het branden van een kaarsje, de appjes en onze gesprekjes achteraf. Ook flitsen er beelden van onze “viermomentjes” door mijn hoofd. Want vieren deden we samen geregeld. Soms met een Bossche Bol, een toost of zoals vandaag met appelgebak.

Bij leren lezen ligt voor mij de kern van doorzetten bij motivatie, interesse en nieuwsgierigheid want dan kun je moeilijke opdrachten veel langer volhouden. Daarbij vind ik het belangrijk om bij leesproblemen kinderen te laten voelen dat ik er voor hen ben. Dat ik ze wil helpen bij alle obstakels die er zijn of die door hen worden ervaren. Ook ik zet door! Ook als het even tegenzit, en ook als ik daarvoor uit andere vaten moet tappen. Net zolang zoeken tot je dat gevonden hebt, wat een kind kan helpen bij het leren lezen.

Tijdens mijn RT-lessen maak ik graag gebruik van spelletjes, laat ik teksten zoveel als mogelijk aansluiten bij de belevingswereld van het individuele kind en neem ik, bewust, persoonlijke doelen van kinderen mee in mijn plannen. Ook wanneer deze anders zijn dan die van hun leerkrachten. Want als leren lezen niet vanzelfsprekend gaat, heeft je doorzettingsvermogen van tijd tot tijd, een flinke motiverende opzwieper nodig.

Op de achtergrond hoor ik mijn gezin kletsen. Ik neem een slok thee en mijn gedachten gaan terug naar mijzelf. Ook ik heb wel eens op een punt van wel of niet doorzetten gestaan. Ook ik heb wel eens gedacht: “Waar ben ik aan begonnen, is dit wel een goed idee? Kan ik niet beter stoppen? Of waar doe ik het allemaal voor? “Ik voel mijn eigen ervaringen, mijn sterke verlangen om alle kinderen te leren lezen en ik zie weer de kinderen en volwassenen op mijn netvlies die me door deze moeilijke momenten hebben heen gesleept. 

Hoe graag we het ook willen, niet alle kinderen kunnen of leren doorzetten. Wij als ouder of leerkracht, kunnen echter wel een steentje bijdragen. We kunnen vertrouwen uitstralen, het kind laten voelen dat je in haar of hem gelooft. We kunnen een kind leren dat fouten maken niet erg is, dat het leermomenten zijn op je levenspad. We kunnen onze kinderen leren dat alles niet in één keer hoeft te lukken, Rome is namelijk ook niet op één dag gebouwd. Kleine stapjes zorgen namelijk dat doelen behapbaar en binnen handbereik komen en met elke kleine stap verder, bereik je uiteindelijk ook je einddoel.

Doorzetten of opgeven, er hangt meer van af dan je in eerste instantie misschien denkt, ook bij jouw als leerkracht. Want wat doe jij als je merkt dat het leesproces bij een leerling niet zo eenvoudig gaat? Durf jij andere keuzes te maken en buiten geijkte paden te wandelen? Kun jij oprecht zeggen dat je alles uit de kast haalt om een zwakke lezer verder te helpen? Zoek je hulp, maak je gebruik van de kennis van anderen of los je liever alles op je eigen vertrouwde manier op?

Ben jij een doorzetter of toch een opgever voor je leerlingen?  

Het gebak is op, de ervaringen en emoties zijn gedeeld. Het is weer tijd om naar huis te gaan. Langzaam glijdt de auto van de inrit. Zwaaiend kijk ik haar na. Ik denk aan het kleine meisje wat veranderd is in een prachtige vrouw. Een verstandig dametje wat weet wat ze wil. Een meisje vol zelfvertrouwen en met een groot aanpassingsvermogen. Al uit ze het niet altijd, en oogt ze rustig, ze gaat voor wat ze in haar hoofd heeft. Zij stelt haar eigen doelen, maakt haar eigen keuzes en streeft deze na. Ik glimlach, want ondanks onze verschillen valt dit appeltje niet ver van de boom…….

Aquilien